The Scientist Who Caught an Invisible Monster

Dr. Flossie Wong-Staal worked in a bright white laboratory.

Dr. Flossie Wong-Staal werkte in een helder wit laboratorium.

She wore a long white coat every day.

Ze droeg elke dag een lange witte jas.

Her hands moved quickly over glass tubes and machines.

Haar handen bewogen snel over glazen buizen en machines.

In 1983, a terrible monster was hurting people everywhere.

In 1983 deed een verschrikkelijk monster overal mensen pijn.

This monster was called HIV.

Dit monster heette HIV.

It was very small.

Het was heel klein.

Nobody could see it without special machines.

Niemand kon het zien zonder speciale apparaten.

The monster lived inside people's blood.

Het monster leefde in het bloed van mensen.

It made them very sick.

Het maakte hen erg ziek.

Doctors around the world felt scared and confused.

Dokters over de hele wereld voelden zich bang en verward.

They did not know how to fight this enemy.

Ze wisten niet hoe ze deze vijand moesten bestrijden.

Dr. Wong-Staal decided to catch this invisible monster.

Dr. Wong-Staal besloot dit onzichtbare monster te vangen.

She put on her safety glasses.

Ze zette haar veiligheidsbril op.

Then she rolled up her sleeves.

Toen stroopte ze haar mouwen op.

She was ready to work.

Ze was klaar om aan het werk te gaan.

First, she needed to find the monster.

Eerst moest ze het monster vinden.

She looked at sick people's blood under her microscope.

Ze keek naar het bloed van zieke mensen onder haar microscoop.

The microscope made tiny things look big.

De microscoop maakte kleine dingen groot.

After many hours, she finally saw the enemy.

Na vele uren zag ze eindelijk de vijand.

The HIV monster looked like a round ball.

Het HIV-monster zag eruit als een ronde bal.

It had spikes all around it.

Het had overal stekels eromheen.

These spikes helped it attack healthy cells.

Deze stekels hielpen het om gezonde cellen aan te vallen.

Dr. Wong-Staal drew pictures of what she saw.

Dr. Wong-Staal tekende plaatjes van wat ze zag.

Next, she wanted to make copies of the monster.

Vervolgens wilde ze kopieën van het monster maken.

This sounds crazy, but it was smart.

Dit klinkt gek, maar het was slim.

She needed many copies to study the enemy better.

Ze had veel kopieën nodig om de vijand beter te bestuderen.

Dr. Wong-Staal worked day and night.

Dr. Wong-Staal werkte dag en nacht.

She mixed chemicals in small glass bottles.

Ze mengde chemicaliën in kleine glazen flesjes.

She heated them up.

Ze verwarmde ze.

She cooled them down.

Ze koelde ze af.

She tried again and again.

Ze probeerde het keer op keer.

Finally, something amazing happened.

Eindelijk gebeurde er iets geweldigs.

She made the first copy of HIV!

Ze maakte de eerste kopie van HIV!

Other scientists around the world got very excited.

Andere wetenschappers over de hele wereld raakten erg opgewonden.

Now they could study the monster too.

Nu konden zij het monster ook bestuderen.

But Dr. Wong-Staal was not finished yet.

Maar Dr. Wong-Staal was nog niet klaar.

She wanted to see inside the monster.

Ze wilde de binnenkant van het monster zien.

She wanted to read its secret code.

Ze wilde zijn geheime code lezen.

Every living thing has a secret code.

Elk levend wezen heeft een geheime code.

This code tells the body how to work.

Deze code vertelt het lichaam hoe het moet werken.

The code for HIV was written in tiny letters.

De code voor HIV was geschreven in kleine letters.

These letters were smaller than anything you can imagine.

Deze letters waren kleiner dan alles wat je je kunt voorstellen.

Dr. Wong-Staal used powerful computers to help her.

Dr. Wong-Staal gebruikte krachtige computers om haar te helpen.

She worked for many months.

Ze werkte vele maanden.

Her eyes got tired from looking at screens.

Haar ogen werden moe van het kijken naar schermen.

Her back hurt from sitting too long.

Haar rug deed pijn van het te lang zitten.

Then one day, she cracked the code!

Toen op een dag kraakte ze de code!

She was the first person to read HIV's complete secret instructions.

Zij was de eerste persoon die HIV's complete geheime instructies kon lezen.

She printed out long sheets of paper.

Ze printte lange vellen papier uit.

The papers showed thousands of tiny letters.

De papieren toonden duizenden kleine letters.

Now doctors understood how the monster worked.

Nu begrepen de dokters hoe het monster werkte.

They could see its weak spots.

Ze konden zijn zwakke plekken zien.

They could make better medicines to fight it.

Ze konden betere medicijnen maken om het te bestrijden.

Dr. Wong-Staal's discovery helped millions of people.

Dr. Wong-Staals ontdekking heeft miljoenen mensen geholpen.

She turned the invisible enemy into something doctors could understand.

Ze maakte van de onzichtbare vijand iets dat artsen konden begrijpen.

She gave hope to sick people everywhere.

Ze gaf hoop aan zieke mensen overal ter wereld.

Today, people with HIV can live long, healthy lives.

Tegenwoordig kunnen mensen met HIV een lang en gezond leven leiden.

This happened because one brave scientist decided to hunt an invisible monster.

Dit gebeurde omdat één moedige wetenschapper besloot om een onzichtbaar monster te jagen.

She caught it.

Zij ving het.

She studied it.

Ze bestudeerde het.

She shared her secrets with the world.

Ze deelde haar geheimen met de wereld.

Dr. Wong-Staal proved that science can defeat even the scariest enemies.

Dr. Wong-Staal bewees dat de wetenschap zelfs de engste vijanden kan verslaan.