De Vrouw Die Lichtstralen Rekte

Donna Strickland hield van licht.

Donna Strickland amaba la luz.

Ze bestudeerde elke dag licht aan de universiteit.

Estudiaba la luz todos los días en la universidad.

Licht was overal, maar Donna wilde het sterker maken.

La luz estaba en todas partes, pero Donna quería hacerla más fuerte.

In haar laboratorium werkte Donna met laserstralen.

En su laboratorio, Donna trabajaba con rayos láser.

Laserstralen zijn zeer gebundeld licht.

Los rayos láser son luz muy concentrada.

Ze kunnen metaal snijden en mensen genezen.

Pueden cortar metal y curar personas.

Maar er was één groot probleem.

Pero había un gran problema.

Toen wetenschappers laserstralen te krachtig maakten, kapotte de stralen alles.

Cuando los científicos hicieron los rayos láser demasiado potentes, los rayos rompían todo.

De lasermachines ontploften.

Las máquinas láser explotaron.

De glasscherven vlogen alle kanten op.

Los pedazos de vidrio volaron por todas partes.

Wetenschappers konden geen supervsterke laserstralen veilig maken.

Los científicos no pudieron hacer rayos láser súper fuertes de manera segura.

Donna had een gek idee.

Donna tuvo una idea loca.

Wat als ze de laserstraal eerst kon uitrekken?

¿Y si pudiera estirar el rayo láser primero?

Dan zou ze hem sterker kunnen maken.

Entonces podría hacerlo más fuerte.

Ten slotte kon ze het weer samenpersen.

Finalmente, podría volver a juntarla apretándola.

Haar professor lachte om haar idee.

Su profesor se rió de su idea.

Andere wetenschappers zeiden dat het onmogelijk was.

Otros científicos dijeron que era imposible.

Donna voelde zich verdrietig, maar ze gaf niet op.

Donna se sintió triste, pero no se rindió.

Ze werkte dag en nacht in het donkere laboratorium.

Trabajó día y noche en el laboratorio oscuro.

Ze gebruikte spiegels en speciale kristallen.

Usó espejos y cristales especiales.

Ze bouwde vreemde nieuwe machines.

Construyó máquinas nuevas y extrañas.

Haar vrienden vonden dat ze tijd verspilde.

Sus amigos pensaban que estaba perdiendo el tiempo.

Eerst nam Donna een korte laserpuls.

Primero, Donna tomó un pulso láser corto.

De puls was zeer zwak maar zeer snel.

El pulso era muy débil pero muy rápido.

Ze stuurde het door een lang stuk glasvezel.

Lo envió a través de un largo trozo de fibra de vidrio.

De glasvezel rekte de puls uit.

La fibra de vidrio alargó el pulso.

Nu was de puls langer maar nog steeds zwak.

Ahora el pulso era más largo pero aún débil.

Dit was stap één van haar plan.

Este era el primer paso de su plan.

Vervolgens stuurde Donna de uitgerekte puls naar een versterker.

A continuación, Donna envió el pulso estirado a un amplificador.

De versterker maakte de puls veel sterker.

El amplificador hizo el pulso mucho más fuerte.

Maar de puls was nog steeds uitgerekt, dus er brak niets.

Pero el pulso seguía siendo alargado, así que nada se rompió.

Uiteindelijk drukte Donna de puls weer samen.

Finalmente, Donna comprimió el pulso para juntarlo de nuevo.

Ze gebruikte speciale spiegels die roosters werden genoemd.

Usó espejos especiales llamados rejillas de difracción.

De traliën comprimeerden de puls perfect.

Las rejillas comprimieron el pulso perfectamente.

Het resultaat was verbazingwekkend.

El resultado fue increíble.

Donna creëerde de krachtigste laserpuls die ooit gemaakt is.

Donna creó el pulso láser más potente jamás creado.

De puls was een miljard keer sterker dan voorheen.

El pulso era mil millones de veces más fuerte que antes.

Maar haar machine ging niet kapot.

Pero su máquina no se rompió.

Donna noemde haar methode "chirped pulse amplification."

Donna llamó a su método "amplificación de pulsos chirp".

De naam klonk grappig, maar de uitvinding was ongelooflijk.

El nombre sonaba gracioso, pero la invención era increíble.

Andere wetenschappers konden hun ogen niet geloven.

Otros científicos no podían creer lo que veían.

Donna's laserstralen konden door alles heen snijden.

Los rayos láser de Donna podían atravesar cualquier cosa.

Artsen gebruikten ze voor oogoperaties.

Los doctores los usaban para cirugía de ojos.

Fabrieksarbeiders gebruikten ze om computerchips te maken.

Los trabajadores de fábrica los usaban para hacer chips de computadora.

Er gingen jaren voorbij.

Pasaron los años.

Donna werd een beroemde professor.

Donna se convirtió en una profesora famosa.

Ze gaf studenten les over licht en lasers.

Ella enseñó a los estudiantes sobre la luz y los láseres.

Ze bleef nieuwe ontdekkingen doen.

Continuó haciendo nuevos descubrimientos.

Op een ochtend kreeg Donna een telefoontje.

Entonces una mañana, Donna recibió una llamada telefónica.

De beller sprak met een Zweeds accent.

La persona que llamaba hablaba con acento sueco.

Hij had prachtig nieuws voor haar.

Tenía noticias maravillosas para ella.

Donna had de Nobelprijs voor de Natuurkunde gewonnen.

Donna había ganado el Premio Nobel de Física.

Zij was pas de derde vrouw ooit die deze prijs won.

Era solo la tercera mujer en ganar este premio.

De hele wereld vierde haar prestatie.

Todo el mundo celebró su logro.

Bij de uitreikingsceremonie droeg Donna een prachtige jurk.

En la ceremonia de premiación, Donna llevó un vestido hermoso.

Ze liep het podium op in Stockholm.

Caminó hacia el escenario en Estocolmo.

Duizenden mensen klapten voor haar.

Miles de personas le aplaudieron.

De Koning van Zweden gaf haar een gouden medaille.

El Rey de Suecia le dio una medalla de oro.

Donna glimlachte en dacht aan haar reis.

Donna sonrió y pensó en su viaje.

Ze had een onmogelijke droom werkelijkheid gemaakt.

Había convertido un sueño imposible en realidad.

Tegenwoordig helpt Donna's uitvinding miljoenen mensen.

Hoy, el invento de Donna ayuda a millones de personas.

Haar laserbundels voeren elke dag operaties uit.

Sus rayos láser realizan cirugías todos los días.

Ze maken onze telefoons en computers mogelijk.

Hacen posibles nuestros teléfonos y computadoras.

Donna bewees dat gekke ideeën de wereld kunnen veranderen.

Donna demostró que las ideas locas pueden cambiar el mundo.

Ze is nooit opgehouden met geloven in de kracht van het licht.

Nunca dejó de creer en el poder de la luz.